Het klinkt als een prachtig ideaal: leiding geven vanuit rust. Toch vind ik het elke keer weer een enorme klus om mijn agenda goed te beheren. Vaak ben ik te druk. Maar waarom zijn onze agenda’s toch zo vol?
2 redenen voor drukte: ijdelheid en luiheid
Eugene Peterson geeft 2 pijnlijke redenen voor drukte:
Ik ben druk omdat ik ijdel ben
Ik ben druk omdat ik lui ben
Daar zijn we mooi klaar mee. We zijn toch druk omdat we ons verantwoordelijk voelen voor onze werk? We zijn toch druk omdat we het goed willen doen en mensen niet teleur willen stellen?
Iemand die niet druk is, is niet goed
Iemand die niet goed is, is toch ook niet druk?! Dus iemand die niet druk is, kan nooit goed zijn in zijn of haar vak. Drukte vanuit ijdelheid komt voort uit een verlangen om betekenisvol te zijn, om ertoe te doen. We willen dat de wereld ziet hoe goed we zijn. En hoe belangrijk. Daarom moeten we wel druk zijn.
Een kunstenaar die het werk gemakkelijk aan kan, kan toch nooit een goede kunstenaar zijn? Een coach die geen wachtlijst heeft, maar altijd tijd heeft in zijn agenda, kan toch nooit een goede coach zijn? Een bestuurder die zijn dag niet tjokvol vergaderingen heeft zitten kan toch nooit een goede bestuurder zijn?
Leonardo da Vinci maakte in zijn leven maar 17 schilderijen af
Leonardo da Vinci heeft in zijn leven maar weinig schilderijen afgemaakt. Voor zover kenners kunnen bepalen, zijn er vandaag de dag precies 17 afgemaakte schilderijen van da Vinci bekend. Toch kun je niet zeggen dat hij geen goede kunstenaar was. Want onder de schilderijen die hij wél afmaakte bevinden zich de Mona Lisa en het Laatste Avondmaal.
IJdelheid verdwijnt als je in de spiegel kijkt
IJdelheid heeft de eigenschap om in de spiegel te verdwijnen. Een ander kan het bij ons zien, wij zelf zijn er zo vertrouwd mee geraakt dat het ons moeite kost om het te onderkennen. Drukte vanuit ijdelheid is bij jezelf lastig te herkennen. Belangrijke vragen die je kunnen helpen om ‘drukte vanuit ijdelheid’ te herkennen zijn:
Waarom doe ik zoveel?
Waarom wil ik overal bij zijn?
Waarom wil ik zoveel zelf doen?
Alleen luie mensen zijn druk
Alleen luie mensen zijn druk. Want drukte vanuit luiheid komt voort uit het niet beschermen van onze grenzen. Het is geen luiheid in de zin dat we niet bereid zijn onze handen uit de mouwen te steken. Het is innerlijke luiheid die maakt dat we druk worden. Wanneer we te lui zijn om het kompas van ons hart te leren kennen en te volgen, wanneer we te lui zijn om onze roeping helder te hebben, zullen we anderen laten bepalen wat wij doen.
Je bent te druk met andermans prioriteiten
Je wordt dan te druk met andermans prioriteiten en loopt het gevaar je agenda zo te vullen dat je geen ruimte meer hebt om open te staan voor de kansen die je krijgt. Niet elke vraag die op mij afkomt hoef ik te honoreren. Niet elke afspraak hoe ik bij te wonen. Niet elke kans hoef ik te grijpen. Als je zelf niet goed weet wat jouw taak en verantwoordelijkheid is, is de kans groot dat anderen voor jou invullen wat je gaat doen.
Het geheim van de harpoenier
De taak voor de leider is steeds opnieuw te bepalen wat hij of zij moet doen. In het boek Moby Dick, van Herman Melville, is één van de meest dramatische scenes de confrontatie tussen kapitein Achab en zijn schip met de grote, witte walvis, Moby Dick.
Het is een clash der titanen, een botsing tussen de machten van goed en kwaad. Het is een strijd op leven en dood tussen het demonische zeemonster in de ziedende zee en de woedende kapitein Achab, die wraak wil nemen op Moby Dick.
De hele bemanning geeft alles wat ze hebben. Iedereen werkt zich in het zweet, in de achtervolging op de grote, witte walvis. Te midden van al het tumult is er één man die niets doet. Hij zweet niet, schreeuwt niet, vecht niet. Het is de harpoenier. De man staat op zijn post, gefocust, onbeweeglijk, rustig, klaar voor het moment om toe te slaan. Melville schrijft dan:
Teneinde de werpspies met de grootste efficiency te kunnen gooien, dienen de harpoeniers van deze wereld vanuit stilstand te opereren, en niet vanuit hard werken.
Kies ervoor om te opereren vanuit stilstand
Opereer vanuit stilstand. Om onze doelen te bereiken kunnen we héél hard werken, net zoals de bemanning van het schip. Of we kunnen ervoor kiezen om het juiste moment af te wachten, en dan met alles wat in ons is toe te slaan.
Doorslaggevende gebeurtenissen hangen soms meer af van timing dan van hard werk. De leider is degene die te midden van alle onrust en chaos onbeweeglijk als een rots blijft staan, zodat hij of zij op het juiste moment de richting kan wijzen die beslissend is.
De meest succesvolle leiders zijn degene die weten wanneer ze in actie moeten komen
Leiders die het meest succesvol zijn weten wanneer ze in actie moeten komen. Ik zie het in de praktijk steeds weer bij de leiders die ik begeleid. De meest succesvolle leiders zijn niet degenen die het hardst werken. Niet degenen die de meeste uren draaien. De meest effectieve leiders zijn diegenen die weten wanneer ze hun werpspies moeten gooien. Dat ene telefoontje dat zij moeten plegen. Die ene lunch die zij moeten inplannen. Die ene persoon die zij aan boord moeten halen.